Depuis une semaine de retour à Kinshasa 23/01/2011

De vliegtuig reis was interessant, afrikaans en ook ’n beetje vervelend. Zoals dat hoort bij een lange vliegtuigreis. Ik ging er vanuit dat ik alleen ging zitten in het vliegtuig, en eerlijk gezegd, daar keek ik ’n beetje naar uit. In Congo kan je nooit kiezen of je alleen wil zijn, je kan niet zomaar eens je deur niet open doen, en daarom leek een laatste beetje ruimte in een veel te benepen vliegtuig echt wel aangenaam. Toen ik bij m’n plaats kwam 35K aan het raam, ontmoette ik een andere dame, die zich blijkbaar van stoel had vergist. Misverstand opgelost en ik installeer me op de 35K. Beetje later komt er een ietwat volumineuze dame gepakt en gezakt met zo’n 5tal grote tassen (hoe dat door de handbagagecontrole is geraakt is me een raadsel) bij me aan en ze maant me aan haar kaartje te lezen, daar staat op: vluchtnummer 353 en plaats 25K. Ik probeer haar uit te leggen dat ik denk dat het een misverstand betreft en dat haar zitplaats zich in rij 25 bevindt. Enigszins geïrriteerd zegt ze dat haar zitplaats rij 35 plaats 3 is. Na mijn uitleg dat dat het vluchtnummer is, zegt ze duidelijk “Ceci c’est MA place”. Discussion closed. Niet echt een goed begin voor iemand waarvan je geacht bent 8 uur naast door te brengen. Waarop ze me direct enkele van haar zakken in de armen duwt en zegt “Tiens”. Ik verkeerde al niet in m’n beste humeur sinds mijn handbagage bij de controle er blijkaar uitzag als een bom (het heeft me meer dan een halfuur opgehouden denk ik), en m’n instrumentalisering als zijnde het hulpmeisje van de dame naast mij die ook nog eens meer dan de zetel inpalmde stemde me niet meteen gelukkig. Het moet gezegd, klinkt allemaal heel erg onverdraagzaam, maar het beetje recht op individualisme daar leek ik op te staan, zo vlak voor mijn terug aar Congo en Kinshasa (waar ik overigens erg van houdt, voor mocht daar enige twijfel over bestaan). De vrouw beaamt me vervolgens ook op haar handtas te letten als ze wat door het vliegtuig wandelt, ik vind het wat bevreemdend en ook angstig, want er zijn nogal wat verhalen dat er dan achteraf iets zou verdwenen zijn uit de handtas in kwestie. Vervolgens komen ze rond met de migratiekaarten en de vrouw maant me aan om ook haar kaart in te vullen. Ik spruttel wat tegen door haar te zeggen dat je enkel evidente zaken moet invullen en ze dat veel sneller zelf kan, maar nogal authoritair zegt ze dat ik het MOET doen. Ik heb geen zin in een discussie in een vliegtuig en maak mezelf wijs dat ze misschien haar bril niet bij heeft of niet zo goed is met lezen en schrijven. Wanneer ik haar de informatie vraag die ik moet invullen wil ze die niet prijs geven. Alle gekheid op een stokje! Alsof de vragen te maken hebben met mijn nieuwsgierigheid en mij niet aangaan. Ik krijg de kaart ingevuld maar merk ook dat de vrouw geen probleem heeft met kleine lettertjes (ze leest de krant) en het ergert me alweer. Ze is Kameroenees en ik ben blij nog anderhalfuurtje voor mij alleen te hebben van Yaoundé tot Kinshasa!

aangekomen in m’n nieuwe thuisstad, het is er altijd ’n beetje thuiskomen maar toch ook weer bevreemdend. Het is zoals terugkeren naar de bikkelharde realiteit, maar het is aan de andere kant ook weer zo surrealistisch. En soms vraag ik me af of je wel oprecht van Kinshasa KAN houden? Toch kan ik niet zonder deze stad. Als houden van betekent niet met en niet zonder kunnen, dan houd ik inderdaad van Kinshasa. Maar vind je daarom Kinshasa mooi of prettig? Ik denk het niet. Bij aankomst in Kinshasa meldt de piloot ons vriendelijk: 20u ’s avonds, 30° C. Yes, daar houd ik wel van! daar hoef ik niet over na te denken. Hier met de warmte, weg met de koude. Eenmaal uit het vliegtuig, m’n moeder maakte zich vele zorgen hoe ik het ging klaar spelen om met m’n drie valiezen van elk 23kg, en handbagage van 11kg opde luchthaven zou sleuren. Ik maakte me er geen zorgen over, maar was me wel bewust dat ik me de hulp zou moeten inroepen van een kerel waarna nadien zowiezo een discussie over het te betalen geld zou ontstaan. Maar tot mijn grote verbazing heeft VODACOM de grootste telecomoperator in Congo, een gift gedaan aan de luchthaven van een dertigtal, veertig max bagagekarretjes! een primeur voor Congo. Ik kan dus helemaal zelf zonder hulp en kost m’n bagage laden en versleuren. Dat dacht ik toch. Is Congo dan wel nog Congo? Eén detail werd echter over het hoofd gezien. Bij het naar buitenkomen moet je trappen naar beneden, en dat lukt natuurlijk niet met zo’n karretje. Er was echter ooit ook wel een piste voor roelstollers (of wie weet voor vroegere karretjes lang geleden op de luchthaven), maar dat pad is helemaal kapot en vol van de gaten. Daar staan de mannetjes dus klaar om je met je karretje te helpen en ja nadien enkele briefjes (liest dollars) afhandig te maken. Om 21u zitten we dan uiteindelijk in de auto. Ik woon op zo’n 12 km van de luchthaven, maar ben pas om middernacht thuis aangekomen. Welkom in de filestad Kinshasa! Door de file had ook de ene auto na de andere voor ons een nafteprobleem (aangezien ze maar 3 à 5 liter tanken per keer krijgen ze problemen als ze te lang in de file schoorvoetend vooruit gaan).

Toch vond ik ’s nachts m’n huis (waar buiten nog een feestje plaats vond), was m’n huis geschilderd, heeft de huisbaas warm water geïnstalleerd en een airco in de slaapkamer. Zoveel luxe, het doet me deugd, maar geeft me ook ’n lastig gevoel.’n beetje ongemakkelijk.

Inongo (9 au 20 novembre) 22/11/2010

(9 november)

Ik ben sinds deze morgen (dinsdag 9 november) aangekomen in Inongo. Dat was niet gepland: ik moest normaal gezien pas op woensdag vertrekken, maar de avond voordien belt de vliegtuigmaatschappij met de boodschap dat de vlucht een dag vroeger vertrekt. Mijn werk nog niet afgewerkt op kantoor in Kinshasa ben ik verplicht vlug m’n bagage in te pakken en de volgende ochtend om 6u te vertrekken. Jammer voor het eten dat ik net gekocht had, want ik wilde graag dinsdagavond koken. Een beetje soepelheid in Congo wordt op prijs gesteld. Ok dan, we vertrekken. Misschien herinneren sommige nog m’n vertelsels over de praktijken van de migratiedienst in Congo en van een ruildaad, waardoor, indien ik instem, geen last meer zou ondervinden op de luchthaven. Met enige angst ontmoet ik m’n vriend van de DGM (migratie) op de luchthaven. Blijkbaar heeft hem iemand met de vinger gewezen en is zegt hij tegen m’n collega dat ik de vorige keer een negatieve ervaring aan de DGM heb overgehouden en dat hij geen problemen wil, al zeker niet met expats. Hij voegt er ook aan toe, dat het voor ene keer ‘zonder problemen’ zal lukken. Onze vraag “voor één keer?”. Ik ontmoet al snel wat collega’s, we drinken een glaasje en ik besluit wat te werken. Niet evident zonder elektriciteit. Ze huren dan maar een stroomgenerator (ééntje van het babytype, het past perfect in een rugzak denk ik zo) die in elk geval veel effectiever is in het leveren van lawaai dan in het leveren van stroom, maar ik heb toch een drietal uur kunnen werken voor het ding het echt begaf. Interessant. Inongo is de districthoofdstad van het district Mai Ndombe (veel groter dan een provincie), maar de auto’s die er zijn overtreffen zeker niet tien, misschien zijn ze zelfs op één hand te tellen. Gelukkig logeren we wel in een relatief goed hotel. Ik heb een propere kamer met bed, propere lakens, een betonnen bak als douche en een toilet. Water krijgen we in emmers en ’s avonds is er een groep. Het is het beste hotel in Inongo en ik heb zeker niet te klagen, zeker niet als je het naburige hotel Bondo eens hebt bezocht. Veel meer hotels zijn er trouwens niet in Inongo. Ons hotel is trouwens ook dé bierreferentie in Inongo: een plaats waar je fris bier kan kopen: de eigenaar is de bierimporteur (ook de nafte importeur) van de streek. Jammer genoeg, doordat het hier zo afgelegen is kost een biertje hier 2000 CF (meer dan 2$), terwijl het in Kin op een terrasje zo’n 1300 FC (1000FC per fles als je een bak koopt). Het flessenwater kost hier 1500 FC per 1,5 liter (800 FC in Kinshasa). Nu ja, boven de nette kamer beschikken ze hier ook over enkele paillottes buiten, dat is een geestig iets in een evenaarklimaat waar het anders enkel “heet” is. M’n collega’s zorgen voor me, er wordt o.a. eten gebracht, maar echt honger heb je hier niet met die tropische temperaturen. Het is hier anders paradijselijk. Deze stad van zo’n kleine 100 000 inwoners ligt aan de rand van het Mai Ndombe meer, een lang smal meer in Congo, daarrond ligt het tropisch evenaarwoud. Ik ga straks mijn lievelingsboom gaan zoeken in een wandelingetje langs het meer. In Bas-Congo heb ik m’n boom al gevonden: “le parasoleil” in de volksmond, geen enkel idee wat de naam van de boom écht is. Ik probeer er een foto van te zoeken. In deze stad is slechts één telecomoperator actief, en het netwerk is erg onstabiel.  Langer dan één minuut bellen blijkt moeilijk. Straks tracht ik nog een internetconnectie te versieren (ook al geen makkie) om nog wat werkjes af te werken.

Deze avond al terug heel wat succes. Een kerel die hier in een gezondheidsproject werkt, en vroeger in Kin woonde op zo’n 500 meter van waar ik nu woon, bood me ’s avonds een drankje aan. Daarna kwam hij nog met een eerder vergiftigd geschenk: een kg arachidenootjes en een twintigtal bananen. Tropisch regenwoud is gelijk aan insecten en mieren, deze zijn hier letterlijk de koning ter rijk. Jammer genoeg voor mij is m’n kamer nu eerder een paradijs voor mieren dan een sober net stekje om me in terug te trekken. Ik voel het overal kriebelen, ze zitten in m’n computer en in zowat al m’n documenten. Aiaiaiai. De gast probeerde me nochtans langs alle kanten in de watten te leggen, maar wat me verontruste is, nadat we zowat twee minuten gescheiden waren (na het bananen kopen) belde hij me om me een goede nachtrust te wensen. Dit gaat de verkeerde kant op denk ik.

(19 november)

Na een eerste dag ontmoetingen, en 2 dagen vormingen komen 3 collega’s aan op zaterdag: het maakt het wat aangenamer: leuke compagnie ’s avonds en tijdens de maaltijden. De zondag maak ik zelfs met m’n collega Bruno een wandeling naar een centrum van de Katholieke kerk voor seminaries en bezinningen: een mooi initiatief met een goede infrastructuur: jammer genoeg maar half afgewerkt: een reeks kamers zijn al klaar maar de conferentiezaal staat blijkbaar al enige jaren in een halve ruwbouw op financiering te werken. Rond de gebouwen ligt een bos met wandelpaden. De vraag is wat een grote infrastructuur als deze in zo’n uithoek doet? Voor ons alvast wel een mooie wandeltocht. Ondertussen krijg ik ook het verhaal te horen van een man die ons vertelt over z’n twee vrouwen die samen  in één huis woonden in een dorp in Mai Ndombe. De man heeft ook nog een dochtertje met een derde vrouw, die hij echter niet als zijn vrouw beschouwt. Toen er geld bij hem verdwenen is, heeft hij de diensten van een lokale magiër ingeroepen aangezien zijn twee vrouwen allebei niet wilden toegeven dat ze het geld genomen hadden. Op een dag is er rond z’n huis een vuur ontstaan is de derde vrouw hevig verbrand en haar moeder omgekomen. Het meisje in kwestie zou het geld genomen hebben om haar moeder te helpen… Vreemde verhalen allemaal, die je soms wat uit je lood slaan.

Ondertussen zit m’n verblijf er in Uganda bijna op en kan ik morgen (zaterdag) terug naar Kinshasa, naar m’n eigen appartementje. Voor even maar, maandag ben ik terug weg richting Bas-Congo.

weekend fantastique! Kimpoko – Kinkole – Ntaba et Mpunda! 08/11/2010

Kinshasa, zoals ik misschien al verteld heb, is een overwegend vuile, drukke en lawaaierige stad. De ideale plaats om een feestje te bouwen, om uitgebreid te dansen, maar wie ergens in de natuur even wil verpozen, komt niet aan z’n trekken in hartje Kinshasa, tenzij hij/zij er véél centen voor over heeft. Aan de rand van Kinshasa echter zijn er enkele rustige plaatsjes, omringd door de congostroom of kleine riviertjes die echt mooi zijn, het vormt een verademing. Na een harde werkweek doet het meer dan deugd om eventjes uit  het lawaai (van kerken en bars) te zijn en te genieten, te ravotten en uit te rusten in de natuur. Ik heb daarvoor twee lievelingsplekjes: ééntje aan de Congostroom in Mbudi, en ééntje aan een riviertje tussen Nsele en Maluku (Kimpoko). Naar dit laatste gingen we deze zaterdag met twee Belgische verpleegster stagiaires: meer dan een zwemoutfit en bal hadden we niet nodig om ons rot te vermaken!

Kinshasa est égal à la salté, la pollution et du bruit. Même si j’aime cette ville trop et qu’elle est l’endroit parfait pour organiser une fête, il fait plus que du bien de fuire parfois vers le banlieu de la ville de Kinshasa enfin de te reposer dans la nature. Pour cela, j’ai deux places favorites: Mbudi et Kimpoko. Nous sommes allés à Kimpoko avec deux stagiaires infirmières de Bruxelles et nous nous avons trop amusé!

électricité à Kinshasa: vive la SNEL! 30/10/2010

SNEL is de société nationale d’électrification in Congo, de Congolese Electrabel dus. Ik kan normaal niet echt klagen van SNEL, onze wijk heeft om één of andere onverklaarbare reden een relatief goede stroom connectie : dat betekent : slechts een paar keer per jaar een panne van enkele dagen, om de twee/ drie dagen een panne van 30 min max 2 uur, en één keer per maand zo ongeveer een panne tussen de 4 en de 10 uur. Mooi zo, dat is constante en goede stroom naar Kinshasa normen: sommige wijken hebben al maanden geen elektriciteit meer gezien. Anderen hebben enkel stroom tussen 22u en 3u ’s nachts. Ik ben daarenboven geen elektriciteitsexpert maar in Kinshasa leert men snel bij: elektriciteit werkt met ‘fasen’. Elk huisnetwerk heeft hier bvb twee fasen, en het kan dus dat één van de fasen werkt (en je dus enkele stopcontacten en lichten hebt die functioneren, en andere niet). Daar hebben de Congolezen iets opgevonden: in de kabine maken ze dan ‘brugjes’ zodat je met één fase stroom hebt op alle stopcontacten. Een gevaarlijke praktijk die al heel wat accidenten op z’n geweten heeft.

Omdat de stroom soms ook gewoon bijzonder zwak kan zijn (de stroom is hier niet altijd even stabiel zoals in België), en je dus amper licht krijgt uit je lampen, en dan ook soms bijzonder sterk met stroomstoten kan komen, hebben we hier iets dat we ‘stabilisators’ noemen. Elk waardevol apparaat sluit je best niet direct aan op het stroomnetwerk maar eerst op een stabilisator. Naargelang de sterkte van dit apparaat kost dit tussen de 25 en de 100$ per stabilisator. Een dure aangelegenheid, enkel en alleen om je te beschermen tegen de wisselvalligheden van de SNEL.  Daarenboven werken deze apparaten vrij hard, hebben ze een druk leven en dus geen lange levensduur. Allemaal zaken die bij een goede dienstverlening gewoon overbodig zijn.

Op dit moment werkt in ons huis één fase naar behoren. Jammer genoeg voor mij de verkeerde fase: in het hele huis betekent dat er dan 2 lampjes werken en geen enkel stopcontact. Wetende dat het de laatste dagen een hitte van jewelste is in Congo en je dus geen koelkast, airco of ventilator kan aansluiten is niet zo aangenaam om de nachten door te komen. Overdag blijven we gewoon weg in huis. De andere fase heeft iets weg van een disco: de elektriciteit komt en gaat misschien soms wel om de 2 seconden: alle lampen springen in huis en ik ben bang om ook maar één elektrisch apparaat in te pluggen. Mijn eten in de diepvries is na drie dagen disco naar de vaantjes: hoe kan je in godsnaam aan de Kinois gaan uitleggen dat ze een voorraad moeten aanleggen (goedkoper) als de elektriciteit zelfs geen basisdiensten kan verlenen? Daarenboven zijn er gigantisch veel accidenten met elektriciteit in Kinshasa en maakt deze situatie, net zoals m’n huisgenoten en de bezoekers bang. De kans dat de stroom terugkomt met een grote stoomstoot is groot, dan kunnen we alleen hopen dat de elektriciteit afspringt.

Daarenboven als het hier hard regent wordt de elektriciteit gewoon afgezet (ik denk dan stilletjes aan de persoon die met een grote knop of grendel de powerknop van Kinshasa uitzet… wat een macht). Schitterend vinden de Kinois (en ikzelf) dat! Goed van de SNEL! Jawel goed, omdat de elektriciteitskabels hier overal op een paar centimeter onder de zandpaadjes liggen te verrotten, vaak bloot langs de weg liggen (helemaal kapot en open), wat soms leidt tot hoge steekvlammen, soms tot gigantische rookwolken. Water en elektriciteit zijn niet de beste maatjes en ongeveer bij elke regenval zijn er ongelukken met de elektriciteit. Oplossing: iedereen in Kinshasa zonder elektriciteit plaatsen! Tijdens het neerpennen van mijn elektriciteitsfrustraties is de stroom ondertussen 27 keer aan en af gesprongen, ik veronderstel in zo’n 8 minuten!

Deze namiddag is de elektricien KING enkele maatregelen komen treffen: hij heeft een brugje gemaakt in mijn elektriciteitskastje en zo heb ik nu bijna overal min of meer stabiele elektriciteit. We kregen wel een verbod om oven of airco te gebruiken, aangezien iedereen nu op één fase zit. Opgelopen schade: 4 lampen kapot, 1 stabilisator kapot en de oplader van m’n laptop naar de vaantjes. In België wellicht maken we ons kwaad en trachten we dit te verhalen op kosten van elektrabel. In Congo is hiervan geen sprake. Als je dan ook nog twijfels hebt over de factuur, komen ze onmiddellijk alle stroom afsluiten. hatelijke zaterdag.

Uganda… (en het verschil met RDC) 15/10/2010

Uganda

Voor Trias ging ik op atelier met m’n collega adviseurs naar Uganda, buurland van Congo. Om echter in Uganda te raken kan je het makkelijkst eerst naar Nairobi (Kenia – Oost Afrika) vliegen om vervolgens een stukje terug te keren: meer dan 1000 euro voor het ticket, meer dan naar België vliegen dus. Lange leve de goede verbindingen tussen Afrikaanse landen. Bon, goed op tijd op de luchthaven stap ik binnen met m’n bagage. Onmiddellijk volgt er me een jonge kerel, die enkel als doel heeft om je het parcours aan te tonen en die vervolgens véél geld wil. Hoewel na verschillende keren aandringen houd de jongeman niet op (hij is een doorzetter) vraag ik daarom aan het personeel van de luchthaven of hij er misschien werkt, en weg is de kerel. Het trucje heeft duidelijk gewerkt. Eerste obstakel overwonnen. Bagage ingecheckt zonder al te veel moeilijkheden. Nu m’n vaccinaties laten controleren. De jongeman (alweer een doorzetter) noteert ook gretig al m’n persoonlijke informatie, want hij is ook geïnteresseerd in wat anders dan enkel m’n …. Vaccinatieboekje. Ik zeg hem dat ik m’n telefoon thuis heb achter gelaten en hoop van ganserharte dat hij nu niet begint te rinkelen. Hij houdt m’n arm vast zodat ik niet ga lopen, maar laat me na wat huwelijksaanzoeken gaan. Vervolgens douane (1ste controle). De kerel heeft een infractie gevonden in m’n pasport. Ik heb een verblijfsvergunning voor drie jaar in Congo (visa d’établissement) maar als ik uit Congo wil moet ik wel een “visa d’entrée et de sortie” hebben van zo’n 175$, dat is 7 maand geldig, maar moet wel afgestempeld worden in de eerste weken. Je moet dus na de aanvraag ook effectief even uit Congo gaan, anders moet je opnieuw 175$ betalen, zelfs al zijn de 7 maanden nog niet verstreken. Volgens hem heb ik mijn visa d’entrée et de sortie van Juli nog niet gebruikt en is het dus niet meer geldig. Ik leg hem vriendelijk uit dat ik naar Brazzaville geweest ben en daar duidelijk een stempel van in m’n pasport staat. Volgens hem echter, op de verkeerde pagina. Gelukkig had de man een goede dag en zag ik er vriendelijk en onschuldig uit en heeft hij me na enkele minuten uitleg laten gaan. Douane controle nr2 verloopt vlotjes. Vervolgens handbagage controle nr 1. Hier wordt het leuk. De luchthaven van Congo is echt super klein. De handbagage controle verloopt volledig manueel en gebeurt gewoon in de wachtzaal van de luchthaven (Gates bestaan niet op de internationale luchthaven van Kinshasa, er is gewoon één wachtzaal en daar roepen ze dan gewoon welke vlucht kan embarkeren). Sinds 30 juni 2010 (4 jaar na de rest van de wereld) wordt in Congo ook gecontroleerd op vloeistoffen in de handbagage, in Congo, daarmee bedoel ik in Kinhsasa, in het binnenland gebeurt dit niet. Net op het moment dat de rest van de wereld laat weten dat ze binnenkort terug vloeistoffen gaan toelaten…. Maar bon, hier geldt ook geen 100ml limiet (de wat aangeslane reizigster zei nochtans aan de controle dat ze niets had met meer dan 100ml, dat leek te kloppen, maar het kan niet baten), alles maar dan ook alles hoe miniem ook, dat als vloeistof kan beschouwd worden, wordt gretig aan de kant gelegd en in een doos gegooid. Van waar die ijver? IK zag eigenlijk iedere keer het gezicht van de vrouw glunderen als ze opnieuw een parfumflesje kan incasseren van de vrouw voor mij. Wellicht neemt ze de doos gewoon ‘s avonds mee naar huis. Niets op tegen dat het toch nog gebruikt wordt maar dat je met plezier dingen afneemt om het dan zelf mee te nemen? Dat klopt misschien niet echt. OK. Mijn beurt. Ik ben voorbereid, veel op reis. Geen enkele vloeistof of iets vloeistofsachtig te bespeuren. Ik had echter wel een portemonneetje bij met wat Congolese franken. Al gewoon met de praktijken om altijd overal wat geld achter te laten, maar NIET met de eisen om dat te doen, reageer ik negatief als de vrouw (dezelfde die het inslaan van vloeistoffen echt leuk vindt en dit niet kan verbergen) me vraagt, of zeg liever eist, dat geld te geven. Ze loopt kwaad weg en roept voor de volledige wachtzaal dat die blanke daar egoïstisch is en niet deelt met anderen. Stigma voor zowat de hele internationale luchthaven van Kinshasa. Bon, ik zet me erover en wacht rustig op m’n vlucht. Ik doe vlug nog een telefoontje en jawel, wie komt naast me zitten: de doorzetter van de vaccinatiecontrole. Om… m’n telefoonnummer te vragen dat ik daarnet geweigerd had. Congolezen zijn geen opgevers. Een tijdje later worden we naar buiten geleid voor de vlucht: maar eerst nog: handbagage controle nr2. Hier verloopt het anders, er worden drie rijen gevormd, maar het is pas later dat ik door krijg dat er twee rijen met mannen en één met vrouwen zijn. Nochtans veel vrouwen op de vlucht. De vrouwenrij, vele malen langer dan die van de mannen en alweer wordt onze handbagage gecontroleerd. Vrouwen worden ook met de hand betast door vrouwelijke medewerkers, de mannen worden juist getest met een metaaldetector (misschien hebben ze maar één apparaatje?). De vele vrouwen zijn er omdat de vlucht van Kenya Airways vooral veel gebruit door Congolese vrouwen om kleren te kopen in China en deze dan in detail te verkopen in Kinshasa. Ik maak me toch enkele man-vrouw gelijkheid vragen bij deze tactiek op de luchthaven. Nog enkele formaliteiten en hop weg zijn we. Nairobi grote luchthaven, veel winkeltjes, veel Gates, en gelukkig ook panelen met genoeg informatie. Een gigantisch verschil met Congo, misschien één gelijkenis: veel volk en wat wanorde, maar wel georganiseerde wanorde in vergelijking met Kin. Een verademing. Al snel vind ik m’n weg naar de gate voor Uganda en ik zie er een meisje die ook op m’n vlucht zat van Kinshasa naar Nairobi. Ze heet Kelly en werkt voor CRS (de Amerikaanse Caritas zeg maar), ze woont met haar Kameroenese man in KInshasa en moet overal reizen met haar zes maand oude baby. Ik help haar met het dragen van de spulletjes. Al vlug richting Entebbe, de luchthaven van Uganda. Aangekomen, kan ik maar moeilijk geloven dat ook dit Centraal-Afrika is en nota bene een buurland van Congo. Wat is de luchthaven proper, netjes en vooral rustig. Het lijkt wel Europa. De douane ambtenaren zijn strikt maar heerlijk vriendelijk. Voor eens heb ik het gevoel niet bang te moeten zijn van mannen in een politie of militair uniform. Mensen gidsen je er de weg indien nodig. In de aankomsthal zijn winkeltjes, bakkerijen en geldautomaten! Verschillende hotels komen er hun gasten afhalen met schuttlediensten. Wat is dat allemaal ondenkbaar in Congo. Het is vooral zo verdomd goed georganiseerd. Wij logeren in een redelijk duur maar middelmatig Ugandees hotelletje. V oor mij is het echter luxe: een goed bed, goed geventileerd met grote ramen, mooi geschilderd, proper lakens, kast, televisie en telefoon in de kamer, een eigen badkamer met werkende douche, lavabo en toilet, warm water enzovoort. Ontbijt inclusif iets van een 40$: dit is moeilijk te vinden in Congo aan die prijs. De zondag eten we super lekker (we eten altijd in leuke lekkere restaurantjes (meestal wereldse keuken, europees, indisch etc.), met drankjes inbegrepen is het nooit meer dan 10$ per persoon. In Congo kan je niet op een deftig restaurant voor die prijs, ik ben onder de indruk.) Collega’s uit andere landen die me vragen of Entebbe/Kampala op Kinshasa lijkt moet ik teleurstellen, de stad waar ik van hou is hierbij vergeleken, vuil, ongeorganiseerd, lawaaierig, armer ook maar vooral chaos. We nemen de auto 280 km landinwaarts. Prachtige natuur, de weg is in reparatie. Ons hotel is prachtig in het binnenland, mooie badkamer, heel proper, lekker ontbijt: 20$ per nacht (kamer + ontbijt). Ik had echt een luxeleventje in Uganda. Op onze terugweg zelfs de zebra’s langs de weg gefotografeerd! In Congo: welkom thuis: wanorde en gevecht op de luchthaven rond de bagageband, iedereen kruipt er door het gat om z’n bagage buiten op te pikken, iedereen loopt zomaar op de transportband, luchthavenpersoneel begint onder elkaar te vechten met matrakken. Welcome home, this is Kinshasa! Maar, zelfs als het raar klinkt, zelfs al is het leven hier soms lastig, I love it!

chez moi à Kin 27/09/2010

petit à petit je m’installe à Kinshasa… quelques photos… je compte encore changer la peinture parce que le rose… ce n’est pas vraiment moi!

atelie à Kangu du 22 au 24 septembre 26/09/2010

Atelier “enjeux et perspectives des dynamiques paysannes en RDC: atelier d’échanges et de concertation” du 22 au 24 septembre à Kangu.

Gedurende enkele maanden ben ik druk bezig met de inhoudelijke kant (maar ook ‘n beetje de logistiek) van een atelier voor te bereiden.  Samen met een lokale boerenorganisatie REPAM in Bas-Fleuve, op zo’n 500 km van Kinshasa organiseren we een ontmoeting met voornamelijk andere boerenorganisaties van Congo (RDC) en met enkele NGO’s die die boerenorganisaties begeleiden, maar… de boeren zelf zijn overduidelijk in de meerderheid. Gedurende het atelier zijn er theaterstukjes die ons stimuleren om na te denken, stellen de verschillende organisaties zich voor en komen er verschillende sprekers aan bod, bvb over de nieuwe landbouwwet die bij het parlement op tafel ligt, maar het zijn vooral de discussies die centraal staan. In Congo is er op dit moment nog niet echt een nationale boerenorgansatie die met legitimiteit uit naam van de boeren van RDC kan spreken.  Met ons initiatief wilden we vooral een ontmoetingsruimte creëren waarin de verschillende organisaties elkaar kunnen leren kennen en met elkaar kunnen uitwisselen. Het wordt wellicht de eerste ontmoeting in een hele reeks. Verschillende Belgische NGO’s hebben zich echter in éénzelfde initiatief ingeschreven: AgriCongo die als doel zal hebben om de ontmoetingen tussen de verschillende dynamieken te faciliteren.

Bon, met de nodige stress, vermoeidheid, lastminute problemen, enkele teleurstellingen is het atelier toch vrij vlot verlopen… Aangezien het ook als doel had om elkaar beter te leren kennen, waren er ook avondprogramma’s met kampvuur, traditionele muziek, dansavond etc. Het atelier vond plaats vlakbij de zetel van REPAM op de Katholieke missie van Kangu. Logement en restauratie organiseren voor een 60-tal personen op het Congolese platteland zonder elektriciteit en water is geen makkie! Daarenboven kwamen verschillende participanten van meer dan 2000 km, en ook de Belgische Boerenbond was vertegenwoordigd!

Durant plusieurs mois, j’étais fortement occupée à organiser l’atelier de rencontre des organisations paysannes en RDC. L’atelier a comme but de faciliter le rencontre entre les différentes organisations paysannes en RDC, afin qu’elles puissent tisser des relations et peut-être collaborer dans l’avenir. La grande partie de la population de la RDC est rurale et vie de l’agriculture, mais elle n’a pas une organisation qui la représente au niveau nationale. Il y en a quelques tentatives, tous avec beaucoup des défis. Des ONG, des organisations paysannes ( la majorité des participants), des autorités locales, et une délégation de Boerenbond de la Belgique étaient présent à Kangu §à 500km de Kinshasa) pendant 5 jours. Après beaucoup de stress, des insomnies, l’atelier est quand-même assez bien passé. Voici quelques images.

FIKIN et Merveille 30/08/2010

FIKIN: Foire Internationale de Kinshasa. Een groot terrein, op wandelafstand van m’n huis, dat eigenlijk zelden echt goed gebruikt wordt, behalve gedurende de vakantiemaanden. Dan organiseren ze er de foire van Kinshasa. De grote bedrijven in Kinshasa, de brasserieën (Bralima: Primus, en Bracongo: Skol), de telecom- en de cosmeticasector organiseren er in de namiddag allerlei activiteiten voor kinderen, ’s avonds is er live muziek van de grote Congolese artiesten à volonté. Dat voor 1000 FC entrée (1,1$), relatief democratisch. Vooral omdat binnen raken zonder te betalen nu ook niet echt moeilijk is (over de omheining kruipen, door een gat in de omheining kruipen, de security er van overtuigen dat je al binnen was die dag (er zijn geen stempels)). Overal is er drank en eten. Leuk dus, behalve dat Bralima dit jaar niet van de partij was en zij de grootste artiesten meebrengt. Een domper op de feestvreugde.

Soit, het was dit weekend het laatste weekend FIKIN, ik was er dit jaar nog niet geweest. Eerst dachten we de zaterdag te gaan, maar dat lukte niet. Dan maar de zondagnamiddag, in de familiesfeer. Snel begreep ik alweer waarom ik niet zo graag naar de FIKIN kom… Na enkele opdringere kerels die ons speciaal een tafel willen reserveren (tafels zijn er in overvloed) om ons dan het bier te duur te laten betalen fixeer ik me op een groep van 4 meisjes en één jongen. Vooral het jongste meisje trekt m’n aandacht. Ze is nauwelijks ouder dan Precilia (4 jaar). Ik schat haar 5 jaar, zeker geen 6. Ze draagt laarsjes aan haar voeten, ze draagt een ensemble in pagne, maar de stof vanonder is te klein, waait voortdurend open. Haar haar is half gevlecht, half los. Het kost weinig moeite om ondanks de schoenen en de kledij op te merken dat de meisjes geen onderdak hebben en buiten slapen.  Toch heeft het meisje iets moois over haar. Ze kent duidelijk alle Congolese dansen en loopt naastig rond met het jongetje, danst in het rond, raapt op wat te recuperen valt en zit afwisselend op de grond, te kijken naar het podium. Het pakte me, meer dan normaal. Ik kon moeilijk nog aan iets anders denken dan wat deze meisjes meemaken zo ’s nachts op straat en wat ze eigenlijk al te vertellen hebben op de leeftijd van 5 jaar, waar veel kinderen bij ons een eerder zorgeloze jeugd door maken. Ik besluit het kleinste meisje (de oudste lijkt me niet ouder dan 11 jaar) tot bij mij te roepen. Ze is wat bang, wantrouwt het, maar komt toch tot bij mij, de andere kinderen observeren me: in staat van paraatheid tot ingrijpen als ik een verkeerde beweging maak. Protectie. Ze noemt Merveille en heeft geen enkel idee van wat haar leeftijd is (“Ik weet het niet”). Verder zou ze graag naar het eerste leerjaar gaan. Ze woont in Matete (een gemeente met veel straatkinderen, de kleine Aris is ook van Matete). Ik stop haar iets toe en ze lopen verder wat rond. Het vertrouwen is alvast gewonnen. Maar het blijft me achtervolgen. Ik kan moeilijk nog genieten van m’n biertje, het smaakt zuur en veel te bitter. Ik vraag me alleen maar af, wat kan ik in godsnaam doen. Had ik vrienden met genoeg plaats, dan vroeg ik of ze haar konden bijnemen, maar ik zie niet wie. Na het toiletbezoek (nou ja, een afgeschermde plaats met golfplaten waar je op je hurken zit en gewoon doet wat je moet doen op de grond naast de anderen, zonder verder enige voorziening (waar je dan ook nog eens 100 FC moet voor betalen), kom ik ze nog eens tegen. Ze volgen me naar onze tafel. De jongen (een jaar of 9?) vraagt me m’n adres op te schrijven, ze willen me bezoeken. Hij schijnt te kunnen lezen en soms vraag ik me af of hij wel degelijk ook op straat woont, hij loopt er ook goed gekleed bij, verzorgd ook. Misschien is hij nog maar net van thuis af, of heeft hij enkel onderdak, maar wordt hij overdag wandelen gestuurd? Bon, de jongen kan in elk geval lezen en ik besluit mijn telefoonnummer op te schrijven.  Ik pieker me echter dood wat ik voor hen kan betekenen. Indien iemand voor hen een geniaal idee heeft, laat het me zeker weten!

Daarnet al telefoon gehad van de kinderen, morgen ontmoet ik ze, maar ik weet niet wat ik hen kan bieden…

— –

(français)

FIKIN est la foire internationale de Kinshasa: c’est-à-dire pendant les grandes vacances, quelques sociétés y organisent une foire avec des jeux et activités pour les enfants l’après-midi et de la musique le soir. Plein de boisson, plein de chose à grignoter. Droit d’entrée est à 1000FC mais beaucoup de Congolais sont assez inventifs d’entrer sans payer! Intéressant et chouette, je me décide d’y aller quand-même le dernier weekend, je n’y étais pas encore cette année.

Une fois arrivée, le dimanche après-midi, au milieu des familles avec enfants, je me souviens encore pourquoi je n’aime pas trop la FIKIN. Devant nous, une petite fille (je l’estime à ne pas avoir plus que 5 ans) qui jouent avec 3 autres filles et un garçon . Elle est la tout petite de leur groupe. Aucun responsable à signaler: il joue entre les tables, par terre. Habiller en pagne, les cheveux à moitié avec des vieux tresses, elle est plein de joie. Elle fait que courrir, rammasser les choses par terre et danser. Et oui! elle danse! Il n’y faut pas beaucoup du temps pour comprendre qu’ils n’ont pas une habitation fixe, probablement elles dorment dehors.

Je me suis maintenant fixé sur eux, et j’appelle la petite fille. Avec beaucoup des hésitations, elle vient. Ses amis m’ont déjà entourré. Le moindre d’erreur que je fais, ils vont la protéger. Je cause avec elle… elle s’appelle Merveille, ne connais pas son âge, elle veut entrer en première année primaire et elle habite Matete. Je lui donne quelques choses et elles disparaissent. Peu de temps après, après ma visite à la toilette (un gros mot pour un terrain entourré avec des toles, ou tout le monde fait ses besoins par terre, mais pour lequel il faut payé 100FC), ils me suivent pour demander l’adresse. J’hésite mais je donne quand-même numéro de téléphone. Ma bière ne goutte plus, c’est trop amer. Surtout si je pense ce que ces filles ont déjà vécu à leur bas âge (la plus agé ne dépasse pas 11 ans à mon avis).

Aujourd’hui ils viennent de m’appeller. Je compte les voir demain. Mais quelle futur je peux leur donner, je ne vois vraiment rien du tout. Des idées et des plan sont le plus que les bienvenus.

Mariage JC et Lizette 27/08/2010

Une grande fête jusqu’au petit matin!

weekend Village Tsinga et travail Trias 16/08/2010

quelques images au niveau de la rivière du village et moi comme animatrice au Bas-Fleuve!